Grand Prix Brazil và những lý giải dưới góc độ chiến thuật

Bài viết của nhà báo James Allen sẽ cho độc giả biết liệu nếu sử dụng chiến thuật đúng đắn hơn liệu Lewis Hamilton có lật ngược được tình thế trong trận chiến tay đôi với đồng đội Nico Rosberg trên đường đua Interlagos (Brazil).



Điểm nhấn của Grand Prix Brazil năm nay chính là trận chiến căng thẳng giữa hai tay đua của đội Mercedes. Khi Nico Rosberg đã bảo toàn được vị trí dẫn đầu đoàn đua sau khi xuất phát thì cơ hội duy nhất để Hamilton lật ngược thế cờ là việc phải tìm ra chiến thuật hợp lý. Tuy nhiên việc liên lạc không thông suốt giữa chỉ đạo viên và tay đua người Anh khiến tại lần thay lốp thứ hai Hamilton đã về pit muộn hơn thời điểm dự kiến một vòng. Chính việc chậm trễ này khiến chiếc W05 bị tụt lại thêm bảy giây khi mất lái trên đường đua tại vòng 28 do lốp quá mòn.

Sau đây, chúng ta sẽ cùng phân tích tình huống đó của Hamilton và các dữ liệu liên quan để tìm hiểu điều gì sẽ xảy ra nếu tay đua người Anh vào pit đúng như dự kiến ban đầu của Mercedes. Bên cạnh đó, chúng ta cùng xem xét những thay đổi bất thường của diễn biến chặng đua do chất lượng của bộ lốp Pirelli.

Liệu Hamilton có thể đánh bại Rosberg? Có phải Mercedes đã đưa ra một chiến thuật sai lầm? Tại Interlagos sau khi giành pole nhờ chênh lệch ít ỏi 0,03 giây so với người đồng đội Hamilton, Rosberg đã có được một lợi thế cực kỳ quan trọng. Tay đua người Đức có được lợi thế xuất phát đầu và sau khi Hamilton không thể tấn công khi đoàn đua tiến vào Turn 1 thì Rosberg đã giữ chắc được ngôi đầu.

Do loại lốp mềm của Pirelli chỉ đủ sức hoạt động tốt từ khi xuất phát cho tới vòng 7 hoặc vòng 8 và không được các tay đua sử dụng lần thứ hai nên cả Rosberg và Hamilton đều phải đề ra chiến thuật tương tự nhau. Chiến thuật mà Mercedes áp dụng cho cả hai đều là thay lốp ba lần và sau bộ lốp mềm khi xuất phát sẽ là chuyển sang sử dụng ba bộ lốp trung bình.

Về lý thuyết, việc sử dụng chiến thuật giống nhau sẽ khiến tay đua chạy sau của Mercedes hầu như không có cơ hội để vượt lên bằng chiến thuật. Thay vào đó, tay đua buộc phải chấp nhận rủi ro có thể đến nếu muốn vượt qua đối thủ bằng việc đọ sức tay đôi trên đường đua như tại chặng đua trước ở Austin (Mỹ).

Tuy nhiên, các chiến thuật gia của Mercedes vẫn cố gắng hết sức hòng tìm ra một khe cửa nhỏ để Hamilton lách qua và vượt lên dẫn đầu nhờ chiến thuật. Theo đó, họ yêu cầu tay đua người Anh về pit lệch pha so với Rosberg ở lần thay lốp thứ 2. Tay đua người Đức lúc này đã về pit ở vòng 25. Thay vì thay lốp ngay sau Rosberg, Hamilton sẽ lán lại đường đua thêm một hoặc hai vòng để tạo ra khoảng cách đủ xa trước khi thay lốp lần hai bằng việc bứt phá hết sức.

Do Hamilton không tạo được khoảng cách an toàn sau vòng thứ nhất sau khi Rosberg thay lốp lần hai nên Mercedes yêu tay đua người Anh nán lại thêm một vòng đua nữa. Hồi đầu mùa, đội đua nước Đức từng vài lần sử dụng chiến thuật này (như tại Monaco dù chiến thuật này đã không thành công do xe an toàn xuất hiện).



Quá khó để Hamilton vượt qua Rosberg tại Interlagos năm nay. Ảnh: Formula 1.


Chúng ta hãy xem bảng dữ liệu thành tích chạy của Rosberg và Hamilton tại các vòng lân cận lần thay lốp thứ hai:

Vòng	25	26			27			28			29
Sector	3	1	2	3	1	2	3	1	2	3	1
Rosberg	17,39	18,89	39,30	22,42	36,26	38,83	17,24	18,74	39,38	17,55	19,04
Hamilton	17,29	18,59	39,28	17,27	18,48	38,52	17,30	18,64	45,68	22,28	37,44
K.cách giữa Ham và Ros	-1,10	-0,79	-0,77	+4,38	+22,157	+22,47	+22,40	+22,50	+16,20	+11,48	-6,93

Từ bảng dữ liệu trên, ta có thể thấy tại vòng 25 ngay trước khi về pit thay lốp lần hai thì Rosberg đang nhanh hơn Hamilton 1,1 giây. Khoảng thời gian để chiếc W05 thay lốp xong là ổn định ở mức trung bình là 22,7 giây (tính từ thời điểm xuất hiện trên pit-lane cho tới khi rời khỏi pit-lane), đây là khoảng cách tối thiểu mà Hamilton cần tạo ra trước khi vào pit nếu muốn chiếm được ngôi đầu sau khi thay lốp xong.

Cuối sector 2 của vòng đua đầutiên mà Hamilton nán lại trên đường đua sau khi Rosberg thay lốp (vòng 27), tay đua người Anh đang chạy trước đối thủ 22,47 giây, không đủ để anh về pit và giữ được ngôi đầu đang tạm chiếm. Mặc dù mức chênh lệch này được tính tại thời điểm Rosberg vừa chạy qua ranh giới giữa Sector 2 và Sector 3 của vòng 27 trong khi Hamilton trên thực tế đang thực hiện vòng đua thứ 28, tuy nhiên Mercedes thừa sức tính toán được khoảng cách thực giữa hai tay đua nhờ công nghệ GPS cũng như dữ liệu được gửi về từ hai xe. Vì thế đội đua nước Đức vẫn biết rõ khoảng cách giữa Hamilton và Rosberg đã đủ để tay đua người Anh về pit hay chưa.

Do nhận thấy khoảng cách vẫn nhỏ hơn 22,7 giây nên Mercedes yêu cầu Hamilton chạy thêm một vòng đua nữa trước khi thay lốp lần hai. Thành tích tại Sector 1 của vòng 28 cho thấy tay đua người Anh đã nới rộng khoảng cách thêm 0,1 giây nữa. Hamilton sắp tạo ra khoảng cách an toàn vừa đủ. Tuy nhiên ngay sau đó anh mắc lỗi và mất lại tại Turn 4.

Sau cuộc đua, Hamilton cho biết lốp xe của anh đã bị tiêu hao nhiều sau những nỗ lực ở vòng 27 vì thế việc chạy thêm vòng 28 là sai lầm. Mercedes cũng phải thừa nhận điều này. Rõ ràng là Hamilton không trông chờ việc chạy thêm một vòng đua nữa khi lốp đã quá mòn. Tuy nhiên, trên thực tế tại thời điểm đó quyết định có vào pit ngay hay không phải được đưa ra trong một khoảng thời gian rất ngắn trước khi anh Hamilton chạy qua lối vào pit-lane.

Do đó, chúng ta phải kết luận lại là dù có quyết định thay lốp ở vòng 27 thì Hamilton vẫn sẽ chạy sau Rosberg sau khi thay lốp xong. Khi đó, anh có thể vẫn bám sát vị trí dẫn đầu và đủ sức tấn công khi cả hai xuống dốc tại Turn 4, nơi mà Hamilton sẽ chạy ở làn đường phía trong và ở bên trái của đường đua. Tuy nhiên, dù vậy Hamilton vẫn sẽ gặp phải nhiều rủi ro khi đương đầu với Rosberg.

Ngoài ra cũng cần phải nói thêm rằng Rosberg giữ lốp rất tốt tại Interlagos. Tay đua người Đức thường không tăng tốc quá nhiều khi mới thay lốp nhằm tránh việc lốp bị quá nhiệt dẫn đến giảm độ bền. Bảng dữ liệu phía trên cũng cho thấy điều này. Ở Sector 2 và 3 của vòng 28, khi biết Hamilton gặp vấn đề phía sau, Rosberg nhanh chóng giảm tốc độ đôi chút để giữ lốp.

Liệu Kimi Raikkonen có thể về đích ở tốp trên với chiến thuật phù hợp hơn và không bị trục trặc khi thay lốp? Tay đua người Phần Lan của Ferrari là người duy nhất ở nhóm đầu cố gắng sử dụng chiến thuật hai pit. Tuy nhiên, anh đã bị thua thiệt nhiều ở lần thay lốp thứ hai khi một trục trặc khiến anh mất 4,5 giây. Liệu Raikkonen đã có một chiến thuật phù hợp hay chưa và sự cố trên khiến anh bị tụt bao nhiêu bậc?

Chiến thuật hai pit là rất ít gặp với một đường đua có nhiệt độ cao như Interlagos. Trên các đường đua như vậy, các đội thường sử dụng chiến thuật ba pit khi xuất phát với lốp mềm. Raikkonen thay lốp lần đầu ở vòng 8 cùng với các tay đua dùng chiến thuật ba lần thay lốp. Tuy nhiên sau đó, anh chạy suốt 27 vòng đua với bộ lốp trung bình trước khi thay lốp lần cuối. Bộ lốp trung bình thứ hai và là cuối cùng mà anh dùng được chạy suốt 36 vòng đua.

Sau lần vào pit thứ nhất, Ferrari đang tập trung vào chiếc xe chạy đầu của họ. Lúc này Fernando Alonso đang chịu áp lực rất lớn từ hai chiếc RB10. Sebastian Vettel (Red Bull) sử dụng một chiến thuật rất táo bạo khi về thay lốp lần hai ngay ở vòng 24 hòng nhảy cóc qua Alonsso. Khi tay đua người Tây Ban Nha thay lốp xong ở vòng 28, anh đã mất vị trí thứ tám vào tay Vettel.

Cùng lúc đó, Raikkonen đang có khả năng nhảy cóc qua Daniel Ricciaro (vốn chạy trước anh có một giây) nếu đi theo chiến thuật ba pit. Tuy nhiên, Ferrari đã không đưa Raikkonen theo hướng này, có lẽ là do họ đang mải tập trung đối phó cho Alonso vốn đang chạy phía trước Raikkonen. Sau khi đã lựa chọn chiến thuật hai pit và thời điểm thuận lợi cho việc nhảy cóc đã qua, Raikkonen bắt đầu phải đối mặt với sức ép từ Nico Hulkenberg (xuất phát với lốp trung bình) ở phía sau, vì thế tay đua người Phần Lan đã mất cơ hội tốt để vượt qua Ricciardo.

Căn cứ vào hiệu suất lốp của Raikkonen ở cuối cuộc đua, cho dù không bị chậm trễ ở lần thay lốp thứ hai thì tay đua người Phần Lan vẫn sẽ về đích phía sau đồng đội Alonso và cả Vettel lẫn Jenson Button. Chiến thuật hai pit không đem lại cho Raikkonen quá nhiều lợi thế mà đưa về cho anh nhiều rủi ro, suýt nữa anh còn bị Hulkenberg vượt qua.



Với chiến thuật hai pit, Raikkonen không thể kìm chân được đồng đội Alonso. Ảnh:Formula 1.


Ngoài ra, do Alonso phải chạy phía sau Raikkonen suốt sáu vòng đua nên tay đua người Tây Ban Nha khi đó không có được tốc độ thực. Vì thế chiến thuật mà Ferrari chọn cho Raikkonen còn ảnh hưởng đến cả thành tích của Alonso. Thật khó có thể hiểu tại sao đội đua Italy lại chọn cho tay đua người Phần Lan chiến thuật này ngoài việc dự trù xe an toàn xuất hiện. Ngay cả khi không bị chậm trễ khi thay lốp, Raikkonen chỉ tránh được áp lực từ Hulkenberg chứ không thể vượt qua được Alonso trên bảng xếp hạng cuối chặng đua.

Minh Phương

Xem bài viết trên phiên bản di động